Proctologie of aandoening van het anale kanaal

Aandoeningen van het anale kanaal zijn frequent voorkomend en uiteenlopend. Tijdens de raadpleging kan het laatste deel van het anale kanaal in beeld worden gebracht (“proctoscopie”).

Syndroom van geblokkeerde stoelgang of “obstructief defecatiesyndroom”. 

Patiënten met uitdrijvingsstoornis voor stoelgang of  “obstructief defecatiesyndroom”(= syndroom van geblokkeerde stoelgang) die klachten ervaren zoals pijn bij stoelgang maken (“dyschezie”), gevoel van incomplete uitdrijving of achterblijven van stoelgang (“fragmentatie”), nood om excessief te persen of daarentegen stoelgangsverlies (“incontinentie”), extern uitpuilen van de endeldarm (“externe prolaps”) of soms zelfs manueel moeten helpen om stoelgang te maken door druk te geven thv de schaamstreek (“damsteun”) of zelfs stoelgang moeten afhalen met de vinger (“digitatie”), komen potentieel in aanmerking voor chirurgisch herstel. Na multidisciplinaire uitwerking kan worden overwogen om m.b.v. een kijkoperatie langsheen de buik de endeldarm opnieuw op te hangen in zijn normale anatomische positie. Hierbij wordt in de onderbuik het vlak tussen vagina en endeldarm of prostaat en endeldarm opengemaakt en verstevigd door inbrengen van een netje (“laparosopische ventrale rectopexie”).  

Speen, aambeien of hemorroïden

Hemorroïden zijn uitlopers van bloedvaten thv het anale kanaal. Deze kunnen opzwellen en naar buiten komen met pijn en bloedverlies tot gevolg. Er zijn 2 types van speen, binnenste en buitenste. Deze laatste worden vaak verward met “marisken”, dewelke banale huidflapjes zijn die voor ongemak kunnen zorgen tijdens toilethygiëne.

De behandeling van speen is afhankelijk van de patiënt en de graad van verwikkeling. Bij milde klachten is lokale behandeling met zalf en tabletjes aan te raden. Indien de klachten persisteren kan heelkundige behandeling overwogen worden, m.n. inspuitingen, plaatsen van “bandjes”, laserbehandeling of chirurgische verwijdering. Zachte stoelgang door een vocht- en vezelrijk dieet is aan te raden.

Fistel

Een anale fistel is een verbinding tussen een lichaamsholte (endeldarm) en de huid. Deze kunnen zich uiten door etterig verlies anaal of een abces.

De betrokkenheid van de sluitspier is belangrijk in de behandeling ervan. Deze kan variëren tussen chirurgische verwijdering, behandeling met een rekje (of “setton”) en/of laserbehandeling. Een NMR kan nodig zijn om het juiste verloop van de fistel in beeld te brengen.

Fissuur

Een fissuur of anale kloof is meestal het gevolg van harde stoelgang. Deze uit zich door (plotse) pijn tijdens de ontlasting. Er kan surinfectie optreden met etterig verlies. De behandeling van een fissuur hangt af van de locatie. Meestal is applicatie van zalf voldoende. Bij verwikkeling of recidief kan chirurgische behandeling overwogen worden.

Sacrococcygeale cyste of haarnestcyste

Een haarnestcyste situeert zich klassiek thv het staartbeen en is een aangeboren aandoening die zich kan uiten door fisteltjes met etterig verlies of abces. Indien afgekoeld kan antibiotische- of laserbehandeling worden toegepast. Bij abcesvorming is radicale chirurgische behandeling noodzakelijk ten einde een recidief te voorkomen.